Naar de Chantier médival de Guédelon
Op aanraden van de eigenaar van Camping Au Bois Joli in Andryes hebben we een bezoek
gebracht aan een middeleeuwse bouwplaats Guédelon, gelegen aan de D955 tussen
St.-Saveur-en Puissaye en St. Amand-en-Puissaye. Men vond een oude, door bos overwoekerde
groeve met een landschap uit het jaar duizend. Guédelon betreft een 'toekomstig' kasteel
volgens een volledig nieuw ontwerp, maar het is gebaseerd op de 13e eeuwse bouwkundige
geschriften van Filips August. De nieuwe plannen zijn getekend door de hoofdarchitect
van monumentenzorg, Jacques Moulin. Een groep specialisten, bestaande uit archeologen,
kunsthistorici en kastelenkenners begeleiden de bouw op wetenschappelijk gebied. Daarnaast
zijn 35 arbeiders, waaronder steenhouwers, metselaars, houthakkers, timmerlieden, een
smid, een touwslager, een pottenbakster en voermannen actief bezig om het kasteel te
bouwen volgens middeleeuwse technieken. Door deze bouwtechnieken in de praktijk toe te
passen worden oplossingen op vragen gevonden die tot dusverre onbeantwoord bleven. Op
basis van drie maquettes wordt de ontwikkeling in de middeleeuwse architectuur geïllustreerd.
Zo zijn op het terrein alle mogelijke bouwtechnieken te volgen via diverse uitgezette
routes. De werkzaamheden werden gestart in 1997 en het zal ongeveer 25 jaar duren
voordat het kasteel volledig zal zijn voltooid.De steen die wordt gebruikt voor het kasteel wordt gedolven op het terrein en het is zeer ijzerhoudende zandsteen. De uitgehakte stenen bestaan uit lagen met verschillende hardheden. De hardste stenen worden
gebruikt als bouwstenen, de zachtere om muren op te
vullen. De steenhouwers werken trouwens met houten mallen. Het zijn objecten met geometrische
vormen zoals de steen moet worden uitgehakt. Daarbij worden vuisthamers, steenbeitels en
joppen gebruikt. Ook de timmerlieden tekenen hun ontwerpen uit. Ze zijn verantwoordelijk
voor al het houtwerk zoals steigers, bekistingen ter ondersteuning van de gewelven en
verdere gereedschappen. Ze werken voornamelijk met handbijlen, hout- en steekbeitels. De
mortel die de metselaars gebruiken is een mengsel van kalk en aarde/zand. Horizontale en
rechte lijnen worden gecontroleerd met een 'archipendule' en een 'loodlijn'. Ook de smid
speelt een belangrijke rol op de bouwplaats. Hij repareert en vervaardigt gereedschap en
maakt o.a. de scharnieren en hengsels van deuren en andere ijzeren objecten.
Leuk om te zien hoe een smid werkt of hoe houten kozijnen worden gemaakt volgens het principe van de
middeleeuwen. Natuurlijk werden in de middeleeuwen trekpaarden ingezet voor het transport
van hout, stenen, aarde en zand. Ook deze activiteit is aanwezig in het 'openluchtlabaratorium'
van Guédelon. Op andere plekken in het prachtige stukje natuur waar het middeleeuwse kasteel
gestalte krijgt werkt de pottenbakster met klei die wordt gewonnen in het bos. De touwslager
werkt met henneptouwen die worden gebruikt als afdichtingen en als onderdeel van hefwerktuigen.
Ook dit proces is interessant om te zien. Het wordt een bijzonder kasteel met diverse torens,
een binnenplaats, woonverblijf en een waterput. Deze laatste is ongeveer 6 meter diep waarvan
de putrand uit één blok is gehouwen met een gewicht van 1600 kilo. Het gehele complex een bezoek
zeker waard en zeer leerzaam. Op het terrein kunnen op diverse plaatsen, tegen betaling, 'workshops'
worden gevolgd. Parkeren kan voor de ingang van de entree maar op een drukke dag is de langslopende
weg vol geparkeerde auto's. Wij kozen voor de vrijdag na Hemelvaart en tja, dan zijn ook de
Fransen vrij. Het was die dag dus bijzonder druk. Ter plekke is een 'openlucht restaurant' waar,
in een 30 meter lange rij, bezoekers van Guéelon geduldig stonden te wachten voor het bestellen
van een lunch en een plekje. Er zijn diverse 'picknickplekken' waar meegenomen 'fourage' kan
worden genuttigd. Wij hebben er ongeveer twee uur doorgebracht en de lunch elders gebruikt.
Al met al was het een leuke en vooral leerzame morgen. Zie ook www.guedelon.fr